price of cotton महाराष्ट्र हा देशातील सर्वाधिक कापूस उत्पादक राज्य आहे. गेल्या काही वर्षांमध्ये कापूस उत्पादनात घट दिसून येत आहे. यामागे वेगवेगळी कारणे असून, यंदाच्या वर्षी मान्सूनची कमतरता, गुलाबी बोंड आळी, अवकाळी पाऊसयासारखी कारणे आहेत.
गेल्या हंगामात शेतकऱ्यांना कापसाला अपेक्षित भाव मिळाला नव्हता. परंतु यंदाच्या वर्षी बाजार भावात सुधारणा झाली आहे. केंद्रीय कापूस महामंडळ (सीसीआय) द्वारा राज्यातील 30 ठिकाणी कापूस खरेदी केंद्रे सुरू करण्याचा निर्णय घेतला गेला आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना कापसाला हमीभाव मिळण्याची शक्यता आहे.
शेतकऱ्यांना योग्य भाव देण्याची जबाबदारी घेणारे सीसीआय
केंद्रीय कापूस महामंडळ (सीसीआय) हे या वर्षी राज्यातील 30 ठिकाणी कापूस खरेदी केंद्रे सुरू करणार आहे. या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना कापसाला उचित भाव मिळण्याची शक्यता आहे.
सीसीआयच्या या निर्णयावर सर्वाधिक खुश शेतकरी वर्ग आहे. गेल्या काही वर्षांमध्ये कापसाला योग्य भाव मिळत नसल्याने शेतकरी वर्गात चिंतेचे वातावरण निर्माण झाले होते. परंतु, यंदाच्या वर्षी सीसीआय द्वारा घेतलेल्या पावलामुळे शेतकऱ्यांमध्ये आनंदाचे वातावरण आहे.
सिंहगड भागातील कापूस उत्पादक शेतकरी नरेश राठोड यांच्याशी संवाद साधला असता त्यांनी सांगितले, “गेल्या काही वर्षांमध्ये कापसाला उत्तम भाव मिळत नव्हता. परंतु, यंदा सीसीआयच्या माध्यमातून कापूस खरेदीस आलेला निर्णय खूप आनंदाची बाब आहे.
आम्ही मोठ्या प्रमाणावर कापूस पिकवत असूनही मागील वर्षी आम्ही उत्पादित केलेल्या कापसाला चांगला भाव मिळाला नव्हता. यंदा आम्हाला कापूस पिकाला 8,500 रुपये प्रति क्विंटल भाव मिळेल याची आम्हाला खात्री आहे.”
राज्यात कापूस खरेदीचा पाऊस पडला
राज्य कापूस महासंघाची जबाबदारी कापूस खरेदी केंद्रे चालविण्याची होती. परंतु, महासंघाकडून निर्धारित केंद्रे सुरू करता आली नाहीत. त्यामुळे सीसीआयने यावर्षी 30 ठिकाणी कापूस खरेदी केंद्रे सुरू करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
या निर्णयापूर्वी शेतकऱ्यांची अवस्था अत्यंत खराब झाली होती. कापूस पिक चांगले असूनही बाजारात योग्य भाव मिळत नसल्याने ते मोठ्या प्रमाणावर हतबल झाले होते. यामुळे काही शेतकरी कापूस पिकावून घेण्यास मागे पडले होते. परंतु, यंदाच्या वर्षी सीसीआयच्या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना आनंद व्यक्त करण्यास वाव आला आहे.
“नमो शेतकरी” योजनेतील चौथ्या हप्त्यासह इतर लाभ
महाराष्ट्र शासनाने सुरू केलेली “नमो शेतकरी” योजना ही शेतकऱ्यांसाठी खूप महत्त्वाची आहे. या योजनेंतर्गत चौथ्या हप्त्यात प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याला 2,000 रुपये देण्यात येणार आहेत. या योजनेचा लाभ शेतकऱ्यांना मिळत असून, त्यांच्या आर्थिक अडचणी कमी करण्यास मदत होत आहे.
तसेच, पोस्ट ऑफिसमध्ये 50,000 रुपये जमा करून पाच वर्षांत 5 लाख रुपये मिळण्याची योजनादेखील लोकप्रिय आहे. या उपाययोजनांमुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक बळकटीचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
कापूस उत्पादकांसाठी सुवर्णकाळ येण्याची शक्यता
कापूस पिकाला सीसीआय द्वारा 8,500 रुपये प्रति क्विंटल भाव देण्याचा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी खूप आनंदाची व महत्त्वाची बाब आहे. याव्यतिरिक्त, नमो शेतकरी योजना, पोस्ट ऑफिसची विविध लाभप्रद योजना यामुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक बळकटीचा मार्ग मोकळा झाला आहे.